Αγοράστε τυπώματα - Κουδουνάτοι της Απειράνθου και του Φιλώτη - 4757

Η εβδομάδα του καρναβαλιού συνεχίζεται στα χωριά Απείρανθος και Φιλώτι, όπου λαμβάνουν χώρα τα έθιμα των Κουδουνάτων και του ψεύτικου γάμου. Και τα 2 χωριά απέχουν περίπου 1 ώρα από την Χώρα της Νάξου, ευρισκόμενα περίπου στο κέντρο του νησιού.

Κυριακή - Οι Κουδουνάτοι της Απειράνθου Η Απείρανθος είναι ένα πολύ γραφικό χωριό του οποίου το χρώμα και ο χαρακτήρας δεν φαίνεται να έχει αλλοιωθεί από την βιομηχανική και τεχνολογική εποχή. Έφτασα νωρίς το πρωί και πάρκαρα στην βόρεια πλευρά του νησιού για να είμαι σίγουρος οτι θα αποφύγω το πλήθος με το πέρας των εθίμων. Το να βρώ τον δρόμο για το κέντρο της Απειράνθου ήταν τόσο εύκολο όσο το να χαθώ μέσα σε μικρά στενά με δέντρα και πανέμορφα σπίτια. Η πρώτη στάση της ημέρας ήταν φυσικά στην κεντρική πλατεία για έναν παραδοσιακό καφέ στο καφενείο.

Ρώτησα που προετοιμάζονται για το έθιμο οι Κουδουνάτοι και έμαθα οτι κάθε χρόνο ένας από τους κατοίκους εθελοντικά άνοιγε το σπίτι του για την ημέρα και φιλοξενούσε τους καρναβαλιστές. Για καλή μου τύχη το άτομο που ρώτησα ήταν αυτός που θα φιλοξενούσε τους Κουδουνάτους φέτος!

Καλωσόρισε εμένα και τους φίλους μου στο σπίτι του όπου γνωρίσαμε τους λοιπούς καλεσμένους και μας προσέφεραν κρασί και φαγητό.

Είναι παράδοση η οικοδέσποινα να περνάει με έναν δίσκο με φαγητό, κυρίως κρεατικά, και να κερνάει τους Κουδουνάτους ενώ ετοιμάζονται, ταἴζοντάς τους με ένα πηρούνι.

Εκτός από το έθιμο των Κουδουνάτων, θα γίνονταν επίσης και το έθιμο του ψεύτικου γάμου. Για αυτό το έθιμο, ένας άντρας φοράει νυφικό ενώ μια γυναίκα ντύνεται γαμπρός. Ένας άντρας που ντύνεται παπάς, ένας άλλος που μπαίνει στον ρόλο του κουμπάρου και μια γυναίκα που παίζει τον ρόλο της κουμπάρας, συμπληρώνουν το σκηνικό

Τα παιδιά είναι τρελλαμένα. Τα αγόρια φορούν κουδουνάκια και μάλλινα πανωφόρια ενώ τα κορίτσια φορούν παραδοσιακά φορέματα. Τρέχουν μέσα στα στενά σοκάκια του χωριού, χορεύοντας και παίζοντας. Το να τα παρακολουθώ με κάνει να αισθάνομαι ζήλεια για την ελευθερία τους σε σχέση με τα παιδιά που μεγαλώνουν σε πόλεις. Αυτά τα παιδιά εδώ είναι ελεύθερα να παίζουν και να κινούνται με τους φίλους τους χωρίς να πρέπει οι γονείς να παρακολουθούν την κάθε κίνησή τους.

Καλωσόρισε εμένα και τους φίλους μου στο σπίτι του όπου γνωρίσαμε τους λοιπούς καλεσμένους και μας προσέφεραν κρασί και φαγητό.

Κόσμος άρχισε να καταφθάνει, έως ότου το σπίτι ήταν τόσο γεμάτο που πολλοί από τους Κουδουνάτους έπρεπε να βγούν εκτός σπιτιού για να ετοιμαστούν.Το να φορέσουν αυτές τις μεγάλες και βαριές κουδούνες δεν είναι εύκολο χωρίς την βοήθεια άλλων. Οι άνδρες φορούν επίσης το "αμπαδέλι", μια κάπα με μάσκα για το πρόσωπο για να μην μπορούν να τους αναγνωρίσουν. Στα χέρια τους κρατούν ένα μακρύ ξύλο που λέγεται "σόμπα" και μοιάζει με Διονυσιακό φαλλό. Ο θόρυβος που κάνουν είναι εκκωφαντικός αλλά όσο πιο δυνατά χτυπούν τις κουδούνες τόσο περισσότερη ενέργεια παίρνουν για να πηδήξουν πιο ψηλά και πιο γρήγορα και έτσι να ανταγωνιστούν μεταξύ τους για το ποιός θα προκαλέσει τον περισσότερο θόρυβο.

Παρ᾽όλα αυτά, δεν φορούν όλοι οι ήρωες κουδούνες. ´Ένας άνδρας είναι ντυμένος με προβιά ζώου και έχει ένα σχοινί περασμένο στο στέρνο του. Οι Κουδουνάτοι τον τραβάνε ενώ τρέχουν στα στενά σοκάκια του χωριού.

Ξεκινούμε την κάθοδο προς την κεντρική πλατεία του χωριού όπου εκατοντάδες επισκέπτες έχουν μαζευτεί για να δούν τους καρναβαλιστές. Το πλήθος δημιουργεί έναν κύκλο και μέσα σε αυτόν οι Κουδουνάτοι χορεύουν, χοροπηδούν και τραγουδούν χωρίς σταματημό. Μαζί τους έχουν και ένα γαϊδουράκι που κουβαλάει μια "γηραιά κυρία" ενώ η "νύφη῾῾ και ο ῾γαμπρός" παρακολουθούν ακίνητοι.

Ο θόρυβος που κάνουν είναι εκκωφαντικός αλλά όσο πιο δυνατά χτυπούν τις κουδούνες τόσο περισσότερη ενέργεια παίρνουν για να πηδήξουν πιο ψηλά και πιο γρήγορα και έτσι να ανταγωνιστούν μεταξύ τους για το ποιός θα προκαλέσει τον περισσότερο θόρυβο. Ήξερα οτι έπρεπε να βρώ έναν τρόπο να αποτυπώσω τον χορό από ένα ψηλότερο σημείο οπότε αποφάσισα να ανέβω στην σκεπή του καφενείου. Βρήκα τον τρόπο από την πίσω πόρτα και μέσω μιας σπασμένης σκάλας ανέβηκα στο σημείο όπου μπορούσα να έχω πανοραμική εικόνα του κύκλου και να καταγράψω το δρώμενο.

Δευτέρα - Κουδουνάτοι του Φιλώτη Στο Φιλώτι ένα αντίστοιχο έθιμο λαμβάνει χώρα το μεσημέρι της Δευτέρας. Ξεκινώντας από την εκκλησία του χωριού, οι Κουδουνάτοι χορεύουν στα σοκάκια ακολουθώντας την "νύφη" και τον "γαμπρό".

Μετά από πολλές όμορφες εμπειρίες με τόσες γνωριμίες με όλους αυτούς τους ανθρώπους, το ταξίδι αυτό έφτασε στο τέλος του. Αλλά δεν θα τελείωνε χωρίς λίγη ντόπια ρακή στην ταβέρνα, παρακολουθώντας τους Κουδουνάτους να στριφογυρίζουν ασταμάτητα.

Κουδουνάτοι της Απειράνθου και του Φιλώτη - 4757

Antonios Chrysakis

pculiar